WASBAAR MAANDVERBAND

Proper gewassen, genietend van de zonsondergang.

Een maandverband in laatste fase van handwas dobbert vredig rond in mijn pompbak.

Benodigdheden: een blok Marseillezeep, witte azijn, zuurstofbleekpoeder, galzeep (of een andere ecologische vlekkenverwijderaar), tea tree-olie, tasjes om de verbanden in te bewaren - en een emmer!

Een zeer goede vriendin en zelfverklaard hippiemeisje keek verbaasd op toen ik begon te vertellen over mijn nieuwste hobby, namelijk mijn herbruikbare maandverbanden uitwassen: ze had wel al van herbruikbare luiers gehoord, maar nog niet van de kleinere variant voor ons, volwassene vrouwen. Ik was op mijn beurt verbaasd. Ik ga er nogal vaak vanuit dat mensen wel van het bestaan van dit soort dingen afweten, toch zeker de ecolui onder ons. Een goede gelegenheid om het er hier even over te hebben. Wie weet bekeer ik nog wel iemand.

Het begon voor mij allemaal met de Mooncup, zo'n siliconen kuipje dat intern je bloed opvangt, hetwelk mijn gebruik van wegwerpverbanden alvast een beetje deed dalen. De cup bleek echter niet altijd even vriendelijk voor mijn gevoeligere regionen. Ik had wel al gehoord van herbruikbare, stoffen maandverbanden, "cloth pads", maar had er om meerdere redenen geen bewuste aandacht aan geschonken: ze verkopen het niet in de biowinkel, moet ik weer online bestellen, even geen zin om uit te zoeken hoe je die dingen wast, enzovoort. Les excuses sont faites pour s'en servir, nietwaar? Doch de ecomens is zich pijnlijk bewust van zijn/haar aandeel in de toename van de afvalberg en uiteindelijk kunnen we de betere alternatieven niet blijven negeren. Kennissen, een koppel met een kleine business in herbruikbare luiers te Gent, bleken ze toevallig te verkopen en zo geraakte ik toch onverwacht snel aan een stapel katoenen verbanden.

Ik betaalde zo'n 75 euro voor zes gewone, drie nacht- en drie kleine verbanden. Het lijkt een kleine investering, maar op een jaar heb je het er alweer uitgehaald als je rekent dat je per maand toch minstens 6 euro uitgeeft aan wegwerpverbanden. Op de website van een ander merk cloth pads las ik dat je ze een zeventigtal keer kan uitwassen, wat neerkomt op ongeveer vier jaar. Bij mij zou het op slechts twee jaar komen (indien het klopt dat ze maar een beperkt aantal keer wasbaar zijn - de tijd zal het uitwijzen), gezien ik de verbanden soms twee- of meermaals moet uitwassen omdat ik er niet mee toekom tijdens mijn gemiddeld zeven dagen durende maandstonden.

Je kan ze op verschillende manieren uitwassen en op het internet vind je vele tips (vooral in het Engels). Het is echter trial-and-error, heb ik ondervonden. De vlekken leken in het begin maar niet te willen verdwijnen. Ik had gekozen voor de witte pads. Geen vrolijk, gekleurd gedoe. Rechttoe, rechtaan: zo geestig zijn die maandelijkse bloedingen nu ook weer niet, dus laat ons niet doen alsof. Wit dus. En die wil je dan ook koste wat kost "pristine" wit houden... laat vallen. Dat lukt niet. Gelige en vale, donkere vlekken zijn heel normaal. Je kan je erop kapotzwoegen, maar nieuw zullen ze er nooit meer uitzien. Als je je houdt aan de basiswasvoorschriften kan je vlekken wel tot een minimum beperken.

Hoe uitwassen?

1) Spoel de pads na gebruik even uit onder koud water. Gebruik nooit warm water op vers bloed: dat fixeert de vlek. Stop het verband nat in een "wetbag" of gooi het in een emmer koud water. Laat het zeker niet opdrogen voordat je het wast. Er zijn vrouwen die ze wel laten opdrogen tussendoor, maar dat maakt het veel moeilijker om ze weer proper te krijgen.
2) Ververs het water in de emmer minstens dagelijks. Ook het weekwater kan voor verkleuring zorgen en sommigen zeggen dat het onaangenaam gaat ruiken. Dit water kan je trouwens aan je planten geven: menstruatiebloed is rijk aan stikstof en andere mineralen, verdund kan het dus prima dienen als plantenvoeding! Planten gaan er meer bladgroen door aanmaken* (wees wat zuiniger bij tomatenplanten of ze zullen meer bladeren dan tomaten krijgen). FYI voor zij die hun neusje ophalen: plantenvoeding uit de winkel bevat dierlijk bloed. Het is dus op en top vegetarisch om je planten met een product van eigen lichaam te voeden. Geeft ineens extra zin aan die vijf dagen afzien.
3) Voeg eventueel al wat zuurstofbleekmiddel toe aan het weekwater.
-- Vanaf hier volgen instructies voor handwas.
4) Probeer voor het eigenlijke wassen het meeste rode bloed er nog uit te krijgen door de pad tegen zichzelf te wrijven. Alvast inwrijven met wat Marseillezeep helpt. Krijg je er voorlopig niets meer uit, schakel dan over op lauwwarm tot warm water. Vul de lavabo met warm water en voeg 15g zuurstofbleekmiddel toe (dit lijkt beter in te werken als het water warm is). Ik was meestal een drietal verbanden per keer (elke ochtend na een nachtje inweken). Wrijf alle verbanden in met het blok zeep. Een combinatie van warm water, zeep en wrijving zal ervoor zorgen dat ze voor het grootste gedeelte gereinigd zullen zijn. Ik laat ze hierna meestal een paar uur in dit water staan, zodat de waterstofperoxide uit het poeder van Ecover zijn werk kan doen (lees: het werk doen voor mij). De vlekken die daarna nog niet verdwenen zijn kan je eventueel behandelen met galzeep.
5) Spoelen doe ik in twee keer, maar ik probeer mijn waterverbruik te beperken. Ik spoel ze eenmaal snel onder stromend water en laat daarna de lavabo opnieuw vollopen met warm water. Daaraan voeg ik een scheut witte azijn toe en laat de verbanden er nog een kwartier tot een halfuurtje in liggen. Azijn werkt desinfecterend. In plaats daarvan of als extraatje kan je er een tweetal druppels tea tree-olie aan toevoegen om bacteriën en schimmels te doden (bij warm weer of indien je de verbanden te lang had laten staan).
6) Uitwringen, ophangen, klaar!

Uiteraard kan je ze ook gewoon bij de 60°C of 90°-was doen, maar enkel na een paar uur weken in koud water. Indien je de verbanden meerdere keren nodig hebt tijdens je maandstonden, zal handwas wellicht de beste oplossing blijken.

Het vergt wat toewijding, zeker voor vrouwen die al een druk leven hebben, maar het is een zeer rustgevende en zelfs bijna "meditatieve" activiteit die al gauw het karakter van een aangenaam ochtendritueel krijgt. Hoe cliché het ook mag klinken: het brengt je dichter bij jezelf, dichter bij je lichaam. Het gebruik van wegwerpmaandverband heeft ons heel erg vervreemd van deze mooie lichaamsfunctie. Het is alsof menstruatiebloed iets vies is dat snel snel moet worden weggegooid, iets waar men liever niet naar kijkt, laat staan mee in contact komt. Op dat vlak is de cup in feite nog veel confronterender dan de stoffen pads. Bovendien is hij moeilijker te gebruiken buitenshuis; slechts weinig openbare toiletten hebben een lavabo in het wc-hokje. De pads lijken me daarom achteraf bekeken de meest aangename manier om over te schakelen naar natuurlijke, herbruikbare en lichaamsvriendelijke alternatieven. (Ze zijn zo zacht ook!)

Je kan de pads verkrijgen bij Tante Rosa. Voor zij die zich aan de cup wensen te wagen, hier zijn tal van manieren om hem in te brengen en hier is een cupmap van horecagelegenheden en andere publieke plaatsen waar er een lavabo in het toilet zelf aanwezig is, handig voor zowel cup- als padgebruiksters!